De successen op de aandelenmarkt lijken voor beleggers even voorbij. 

De gedachte dat aandelen ondanks alle economische onzekerheid superieur zijn vergeleken met andere beleggingscategorieën verdwijnt wat naar de achtergrond.

Hierbij zij gezegd dat vrijwel alles in waarde daalt, van grondstoffen tot edelmetalen en obligaties.

1.Gevolgen Grexit onduidelijk

Overduidelijk het belangrijkste argument voor beleggers om terughoudender te zijn met aandelen is het dossier Griekenland. Nog altijd is er geen akkoord over de hervormingen die het land moet doorvoeren om in aanmerking te blijven komen voor noodhulp.

Het laatste nieuws is dat Griekenland de aflossing van 300 miljoen euro aan het IMF die begin deze maand moest plaatsvinden bundelt met drie andere betalingsverplichtingen deze maan.

De zoveelste onderhandelingstruc of echt blut? Intussen dreigen ook nieuwe Griekse verkiezingen, wat eveneens voor onzekerheid zorgt.

Europa slikt lang niet alles meer waardoor een Grexit steeds dichterbij lijkt te komen. Wat de gevolgen hier precies van zijn blijft onduidelijk, ook al zit vrijwel alle Griekse schuld bij de ECB, het IMF en de Griekse banken.

Verliezen strijken daar neer wat nauwelijks besmetting zou moeten opleveren. Beleggers nemen uit voorzorg toch liever wat gas terug. Want dat het geld kost staat voor beleggers als een paal boven water. 

2. Rente en inflatie omhoog

De afgelopen week is de lange rente omhoog gespoten. Het effectieve rendement op Duits tienjaarsstaatspapier verdubbelde van 0,49 procent naar 0,99 procent. Inmiddels is dat weer wat teruggevallen tot 0,86 procent. In april werd een dieptepunt neergezet van 0,07 procent.

Ongekende bewegingen die de bekende obligatiespecialist Bill Gross angstig maakt. Een hogere rente maakt aandelen minder aantrekkelijk. Het wordt voor bedrijven duurder om te lenen en dividendrendementen steken minder gunstig af.

Ook in de Verenigde Staten loopt lange rente op, zij het minder explosief. De opvallende rentestijging in Europa volgt op het feit dat over de maand mei een inflatie werd opgetekend van 0,3 procent. Een beperkt percentage, maar daarmee ebt wel het gevaar voor deflatie weg.

Mocht de inflatie verder oplopen dan rechtvaardigt dat hogere rentes. Zover is het nog niet al heeft ECB-president Mario Draghi er nog altijd vertrouwen in dat de inflatie in de komende jaren richting de gewenste 2 procent zal gaan.

De buitensporige rentestijging blijft niettemin opvallend omdat de ECB nog altijd als grote opkoper aan het werk is. Daar lijkt ook een verklaring te zitten voor de grote rentebewegingen. Door het opkoopprogramma van de ECB neemt de liquiditeit in de markt voor staatspapier flink af waardoor prijzen sterker fluctueren.

3. Euro stijgt

Hoewel de problemen rond Griekenland voor terughoudendheid van internationale beleggers zou moeten zorgen wordt de euro juist sterker.

 De forse rentestijging maakt eurobeleggingen rendabeler, zeker als de rente sneller stijgt dan de inflatieverwachtingen die in de markt. Een sterke euro is nadelig voor de Europese exportpositie en tast de winsten aan van bedrijven die veel geld verdienen in de Verenigde Staten. 

4. Groeivertraging VS

Eind vorige maand bleek uit de definitieve cijfer dat de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal zelfs licht gekrompen is. De Fed liet aldoor weten dat het tweede kwartaal de groeitrend weer opgepikt zou worden, maar allerlei macro-data die de laatste maanden naar buiten kwam gaven toch een wat bedrukter beeld.

Dat werd deze week bevestigd door het toon in de laatste versie van het Beige Book, waarin de Fed het economische beeld schets in de maanden april en mei. In de meeste districten blijkt de groei slechts matig te zijn. Daarmee zien we de belangrijkste economische blokken, de Verenigde Staten, China en Europa, in moeilijk vaarwater zitten.

5.Grondstofprijzen dalen

Door de mondiale groeivertraging staan ook de prijzen van grondstoffen onder druk. Grondstofgerelateerde bedrijven als ArcelorMittal en Shell staan daardoor onder druk en drukken vanwege hun zware weging relatief zwaar op de aandelenbeurs.

6. Winstnemingen

De actuele koersdalingen, 6 procent valt eigenlijk nog wel mee, kunnen natuurlijk ook aan een rondje winstnemingen worden toegeschreven. Beleggers zoeken altijd naar aanleiding om winsten af te kappen en aandelen eventueel later goedkoper terug te kunnen kopen.

Bij de huidige historisch hoge waarderingen en alle genoemde negatieve factoren is dat geen onlogische gedachte.

Het timen van de beurs is een hachelijke zaak. In de praktijk blijken traders vaak minder geld te verdienen dan beleggers die met samengeknepen billen de storm uitzitten, want aanknopingspunten voor betere tijden zijn er uiteraard ook.

Daarbij valt te denken de aantrekkende kredietverlening in Europa, de fusie- en overnamemarkt die bedrijven voordelen kan opleveren en de daadkracht van de ECB om de economie te blijven stimuleren.